Iedereen die Emmerhout via de Houtweg binnen komt ziet het. Het opvallende betonnen kunstwerk in de middenberm. Het is abstract en lijkt niet iets te verbeelden. Of het echt mooi is, daar valt ook nog over te twisten. Maar dat inwoners van Emmerhout eraan gehecht zijn is wel bekend. Een baken van ‘we zijn bijna weer thuis’.

Zelf aanpakken
Frank Arling, opgegroeid in Emmerhout, komt nog regelmatig bij zijn moeder. Het viel hem op dat het kunstwerk wel erg smerig begon te worden. Nu kun je daar melding van doen of een ingezonden brief schrijven. Je kunt ook zelf de borstel en spons ter hand nemen. Dat deed Frank samen met zijn vriend Tomi Ristic. ‘Je kunt wel wachten of iemand anders het ook ziet. Maar wij dachten we doen het gewoon. We hebben hesjes gekocht en zijn er met een emmer en spons naar toe gegaan. Voorbijgangers zullen ongetwijfeld gedacht hebben dat we medewerkers van Buurtsupport waren’ vertelt Frank lachend.

(foto: Hilde van der Horst)

Monument
Zo’n 25 jaar terug waren er ook inwoners van Emmerhout die aan de bel trokken toen het kunstwerk helemaal begroeid met mos en ondergekliederd met graffiti was. Het heet trouwens officieel ‘Monument Emmerhout’, maar daar over later meer. In een Sociaal Vernieuwingscafé in december ’91 presenteerde de Buurt- en Huurdersvereniging Emmerhout het plan om het monument op te knappen onder het motto ‘Een mooie entree is een goede start’.

Kleur
Het plan hield in: het geheel schoon te maken en van een anti-graffiti laag te voorzien en het muurtje met ‘Emmerhout’ op te fleuren met een rode en blauwe baan. Kleuren die ook in het toenmalige winkelcentrum terugkwamen. Irene Gruteke, secretaris van de vereniging, zorgde voor het ontwerp. Na enig overleg met betreffende ambtenaren kreeg men groen licht. De gemeente zorgde voor materialen en de uitvoering werd door een groep wijkbewoners (leden van de Buurt- en Huurdersvereniging) gedaan. Op 12 juni 1992 werd het monument in het nieuwe jasje officieel onthuld door wethouder Piet Reuvers.

Weddenschap
Waarom het kunstwerk ‘Monument Emmerhout’ heet is niet bekend. Maar het zou kunnen dat het geplaatst werd om de oplevering van de eerste fase van Emmerhout (Laan vd Eekharst) te markeren. Wat we wel weten dat het plan voor een kunstwerk ontstond tijdens een bouwoverleg tussen enkele bouwondernemers Fré Brands, Gerard van Os, architecten Al Oosterman en Thomas Strikwerda en stedenbouwkundige André de Jong. De drank zal een handje geholpen hebben. De overlevering vertelt namelijk dat er whisky geschonken werd. Brands en van Os sloten een weddenschap dat zij in staat zouden zijn een constructie te maken waarbij ze geen bewapening zouden gebruiken. Oosterman, Strikwerda en de Jong werden uitgedaagd een ontwerp te maken.


(foto: Hilde van der Horst)

Stratenplan
In een gesprek van Hannie Rijnierse van Centrum Beeldende Kunst in 1992 met stedenbouwkundige André de Jong (1926-2000) vertelde deze dat het ontwerp een abstracte verbeelding van het stratenplan van Emmerhout is. Brands en van Os voerden de klus zelf uit en lieten zich niet helpen door een timmerman. Ze maakten een verticale bekisting van kleine plankjes naast elkaar. Op zich al een moeilijke constructie, volgens de Jong. Voor de ‘armen’ werd een horizontale bekisting gemaakt. Van dichtbij zijn in de structuur van het beton de afdrukken van de vele plankjes nog te zien.


(foto: Hilde van der Horst)

André de Jong had geen problemen met opfleuren van het monument, maar raadde wel aan om met dunne lagen verf te werken zodat de structuur zichtbaar zou blijven. Uiteindelijk is het eigenlijke monument in de originele staat gebleven, zoals de ontwerpers ooit bedacht hadden.

In 1969 komt Al Oosterman, 54 jaar oud, tegenover het mede door hem ontworpen monument bij een auto-ongeluk om het leven.

Voor de eeuwigheid?
Of de makers Brands en van Os gedacht hebben dat hun kunstwerk zo lang zou blijven staan en dat de inwoners van Emmerhout zo gehecht zouden raken aan hun kunstwerk weten we niet. Maar dat er mensen spontaan met spons en borstel in de weer zouden gaan om hun creatie schoon te maken, zullen ze vast niet bedacht hebben.


Wijkberichten 2017 I 3